బట్టతల అంటే ఏమిటి?
బట్టతల అనేది, అలోప్సియాకు మరొక పదం, నెత్తి మీద నుండి జుట్టు రాలడం. కొన్ని వెంట్రుకలు రాలడం చాలా సాధారణమైనది చాలా మందిలో తిరిగి పెరుగుతుంది, కానీ వయసు పెరుగుదలతో జుట్టు పెరగకపోవచ్చు.
యుక్తవయస్సు తర్వాత ఆడ మగా ఇద్దరిలోను వెంట్రుకలు రాలడం జరుగుతుంది. ఇది 35 ఏళ్ళ వయస్సులో ప్రారంభమవుతుంది, మూడింట రెండొంతుల మంది బట్టతలను కలిగి ఉంటారు మరియు 40% మంది గుర్తించదగ్గ జుట్టు నష్టంతో భాదపడతారు. భారతదేశంలో 0.7% మంది జనాభా బట్టతలతో ఉన్నారు.
దాని ప్రధాన సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు ఏమిటి?
ఇది బట్టతల కారణాన్ని బట్టి వివిధ రూపాల్లో కనిపిస్తూ ఉంటుంది. ఆకస్మికంగా లేదా నెమ్మదిగా బట్టతల అనేది రావచ్చు మరియు చర్మం లేదా మొత్తం శరీరాన్ని ప్రభావితం చేయవచ్చు. ఇది శాశ్వత లేదా తాత్కాలికమైనది కావచ్చు.
ప్రధాన సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు క్రింద ఉన్నాయి
-
క్రమముగా సన్నబడటం
-
తలపైన వెంట్రుకలు నెమ్మదిగా బలహీనపడటం
-
వృత్తాకార లేదా చిన్న చిన్న మచ్చలు
-
జుట్టు ఆకస్మిక తగ్గుదల
-
పూర్తి జుట్టు నష్టం
-
నెత్తి ప్రాంతంలో పొలుసులుగా వ్యాప్తి చెందే మచ్చలు
దీని ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
ఇది జన్యుపరంగా లేదా సాధారణంగా కలుగవచ్చు. ఆన్డ్రోజెనిక్ అలోపేసియా (Androgenetic alopecia) అనేది (95% కంటే ఎక్కువ) పురుషులలో జుట్టు రాలడానికి సాధారణ కారణం.
- వంశపారంపర్యంగా
- ఇది కుటుంబ పరంగా ఊహించదగినది మరియు వృద్ధాప్యంతో సంభవిస్తుంది
- హార్మోన్ల మార్పులు మరియు ఆరోగ్య పరిస్థితులు
- గర్భధారణ, మెనోపాజ్, థైరాయిడ్ రుగ్మతలు, మరియు చర్మ అంటువ్యాధులు జుట్టు నష్టానికి బాధ్యత వహిస్తాయి
- మందుల ఆధారిత
- రేడియేషన్ థెరపీ
- హానికరమైన రేడియేషన్కు బహిర్గతం కావడం అనేది జుట్టు యొక్క శాశ్వత నష్టానికి కారణం కావచ్చు
- ఒత్తిడి
- ఒత్తిడి మరియు భావోద్వేగ లేదా భౌతిక షాక్ జుట్టు నష్టానికి కారణం కావచ్చు
- జుట్టు చికిత్సలు
- గట్టి పోనీటైల్ లేదా కార్నరౌస్ (cornrows) వంటి కేశాలంకరణ పద్ధతులు, ట్రాక్షన్ అలోపీశియా (traction alopecia) కి కారణమవుతాయి
- పోషకాహార లోపం
- ముఖ్యమైన అమైనో ఆమ్లాలలో (essential amino acids) ముఖ్యంగా లైసిన్ (lysine) యొక్క కొరత బట్టతలకు దారి తీస్తుంది
ఎలా నిర్ధారించాలి మరియు చికిత్స ఏమిటి?
పురుష-రకం బట్టతల జుట్టు రూపం, జుట్టు-నష్ట విధానం మరియు ఆరోగ్య చరిత్ర విచారణ ద్వారా నిర్ధారణ జరుగుతుంది. ఇది హామిల్టన్-నార్వుడ్ వర్గీకరణ (Hamilton-Norwood classification) వ్యవస్థను ఉపయోగించి వర్గీకరించబడింది, మరియు లుడ్విగ్ వ్యవస్థ (Ludwig system) ను ఉపయోగించి స్త్రీ రకం వర్గీకరించబడింది. నెత్తి మీద మచ్చలు ఉంటే, చర్మవ్యాధుల నిపుణుడిని సంప్రదించాలి. కాని మచ్చలు లేని అలోప్సియాలో, శిలీంధ్ర (Fungal) ఇన్ఫెక్షన్ను పరీక్షించడానికి మచ్చల యొక్క చిన్న ముక్కను తీసుకోవచ్చు. స్పష్టమైన కారణాన్ని గుర్తించలేకపోతే, స్కాల్ప్ జీవాణుపరీక్షను (biopsy) ను జరపవచ్చు. విస్తారమైన జుట్టు నష్టం ఉన్నపుడు, సీరం ఫెర్రిటిన్ (serum ferritin) మరియు థైరాయిడ్ పరీక్షలు చేయించమని సూచించబడవచ్చు.
చికిత్స
- ప్రధానంగా, 5-ఆల్ఫా రిడక్టేజ్ ఇన్హిబిటర్లు (5-alpha reductase inhibitors) జుట్టు పునరుద్ధరణ కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఉత్పత్తులలో అత్యధిక భాగం పాము నూనెను కలిగి ఉంటాయి, ఎందుకంటే వాటికి ఫ్రైజ్ వ్యతిరేక (anti-frizz) లక్షణాలు ఉంటాయి.
- ఒత్తిడిని తొలగిస్తే జుట్టు పెరుగుదలకు సహాయపడుతుంది.
- లేజర్ చికిత్స కూడా జుట్టు పెరుగుదలను ఉత్తేజితం చెయ్యడం ద్వారా మంచి ఫలితాలు అందింస్తుంది.
- సర్జరీతో కూడా జుట్టు నష్టాన్ని వెనుకకు నెట్టవచ్చు.
- హెయిర్ మల్టిప్లికేషన్ (Hair multiplication) , దీనిలో స్వీయంగా సరిచేయు ఫోలికల్ స్టెమ్ కణాలను (self-replenishing follicle stem cells) ప్రయోగశాలలో వృద్ధి చేసి, చర్మంలోకి ప్రవేశపెడతారు, ఇది జుట్టు తిరిగి పెరగడంలో సహాయపడుతుంది.
- అవసరమైన అమైనో ఆమ్లాలు మరియు ఇతర సూక్ష్మపోషకాలు సరైన జుట్టు పెరుగుదలకు చాలా అవసరం కాబట్టి పోషక పదార్ధాలు తీసుకోవాలి.
స్వీయ రక్షణ చిట్కాలు:
- ట్రైకిలాజిస్ట్ను (trichologist) సంప్రదించి జుట్టు ఉత్పత్తులను మార్చండి.
- చర్మంపై ముఖ్యమైన నూనెలను వేడి షవర్లు తీసివేస్తాయి కాబట్టి వాటిని నివారించండి.
- జుట్టు నూనెలతో జుట్టును మర్దన చేయండి.
- ఒక మార్పిడి పొందండి (Have a transplant).
- ధూమపానం విడిచిపెట్టండి మరియు ఒత్తిడిని నివారించండి.
- రక్త ప్రసరణ మెరుగుపరిచేందుకు శారీరక శ్రమను చేయండి.
- రక్త ప్రసరణను మెరుగుపరిచేందుకు మరియు ఉత్తేజపరిచేందుకు పెద్ద పళ్ళున్న దువ్వెనతో క్రమం తప్పకుండా జుట్టును దువ్వాలి.
మందులు మాత్రమే కాకుండా, జీవనశైలి మార్పులు కూడా మంచి ఫలితాలకు దారితీస్తాయి మరియు మరింత హాని లేదా నష్టం నుండి వెంట్రుకలని కాపాడతాయి.