పెరిఫెరల్ వాస్క్యూలర్ వ్యాధి అంటే ఏమిటి?
పెరిఫెరల్ వాస్క్యూలర్ వ్యాధి (PVD) అనేది శరీరంలోని వివిధ భాగాలకు రక్తం సరఫరా చేసే రక్త నాళాల్లో కొవ్వులు పేరుకుపోవడంవల్ల రక్తనాళాల లోపలి ద్వారాలు (రక్తప్రసరణకు అవరోధమేర్పడుతూ) ఇరుకైపోతాయి. ఈ వ్యాధి వల్ల కాళ్ళు మరియు పొత్తికడుపు యొక్క ధమనులు ఎక్కువగా ప్రభావితమయ్యాయి. ఈ రుగ్మతకు వెంటనే చికిత్స చేయకపోతే ఇది గుండెపోటు లేదా హృదయాఘాతానికి స్ట్రోక్) దారితీసి ప్రాణాంతకమవుతుంది.
దీని ప్రధాన సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు ఏమిటి?
చాలా తరచుగా లక్షణాలు కనిపించవు. కానీ కొన్ని సందర్భాల్లో క్రింది లక్షణాలను అనుభవించవచ్చు:
- కాళ్ళలో తిమ్మిరి మరియు నొప్పి
- కాళ్ల గాయాలు మానడంలో గమనించదగ్గ జాప్యం లేదా కొన్నిసార్లు గాయాలు మానకుండానే ఉండే పరిస్థితి
- పాలిపోయిన లేదా నీలి రంగులోకి మారిన చర్మం
- తగ్గిన కాలి బొటనవేలి గోరు పెరుగుదల
- కాళ్ళపై తగ్గిన జుట్టు పెరుగుదల
- రెండు కాళ్ళ ఉష్ణోగ్రతలో తేడా
- అంగస్తంభన లోపం
దీని ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?
రక్తనాళాల్లో కొవ్వులు (కొలెస్ట్రాల్) పేరుకుపోవడానికి కారణమయ్యే పెరిఫెరల్ వాస్క్యూలర్ వ్యాధి (PVD) కి ముఖ్య కారణం రక్తనాళాలు గట్టిపడడమే (ఎథెరోస్క్లెరోసిస్). PVDకి దారితీసే ఇతర కారకాలు:
- అధిక రక్త పోటు
- అధిక కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలు
- చక్కెరవ్యాధి (డయాబెటిస్)
- ధూమపానం
- చేతులు లేదా కాళ్ళకు గాయం
- ఊబకాయం
- అసాధారణ కండరాలు
- ఇన్ఫెక్షన్
- నిశ్చల (సెడెంటరీ) జీవనశైలి
దీనిని ఎలా నిర్ధారణ చేస్తారు మరియు దీనికి చికిత్స ఏమిటి?
పెరిఫెరల్ వాస్క్యూలర్ వ్యాధి నిర్ధారణ క్రింది విధంగా ఉంటుంది:
- ప్రాథమిక పరీక్షలు
- వివరణాత్మక వైద్య చరిత్ర అధ్యయనం
- శారీరక పరీక్ష, ఉదా., చీలమండ బ్రాచీ ఇండెక్స్
- మరిన్ని పరీక్షలు: మడమ-చిట్కా ట్రెడ్మిల్ వ్యాయామం పరీక్షలు
- అయస్కాంత ప్రతిధ్వని యాంజియోగ్రఫీ
- కంప్యూటెడ్ టోమోగ్రఫీ ఆంజియోగ్రఫీ
- పరిధీయ ఆంజియోగ్రామ్
- డాప్లర్ అల్ట్రాసౌండ్
చికిత్స జీవనశైలి మార్పులు, మందులు లేదా రెండూ కలిపి కూడా ఉంటుంది. మందులు పని చేయని స్థితికి వ్యాధి ముదిరితే శస్త్రచికిత్సను సూచించవచ్చు.
జీవనశైలి మార్పులు:
- ధూమపానాన్ని విడిచిపెట్టడం
- క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం
- ఒత్తిడి నిర్వహణ
- మనస్సును సాధన చేయడం
- డయాబెటిస్ మేనేజ్మెంట్
- రక్తపోటు నిర్వహణ
సూచించిన మందులు:
- కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గించే మందులు
- రక్తం గడ్డకట్టడాన్ని నిరోధించడానికి యాంటీప్లేట్లెట్స్ (Antiplatelets)
- అధిక రక్తపోటును నిర్వహించడానికి మందులు
పెరిఫెరల్ వాస్క్యూలర్ వ్యాధి చికిత్సకున్న శస్త్రచికిత్స పద్ధతులు:
- అథెరెక్టోమీ - ఫలకాల్ని లేదా గడ్డకట్టిన రక్తాన్ని తొలగించడం
- బైపాస్ - ఒక ఆరోగ్యకరమైన రక్తనాళాన్ని అంటుకట్టుట ద్వారా రక్తం సరఫరా కోసం ఒక ప్రత్యామ్నాయ మార్గం సృష్టించడం
- బెలూన్ యాంజియోప్లాస్టీ