ब्लॅक फिव्हर - Kala Azar (Black Fever, Visceral Leishmaniasis) in Marathi

ब्लॅक फिव्हर काय आहे?

ब्लॅक फिव्हर (विस्सरल लिशमॅनियासिस) हळूहळू प्रगती करणारा, अत्यंत संक्रामक क्रॉनिक रोग आहे. पुनरावृत्ती आणि अनियमित ताप, लक्षणीय वजन कमी होणे, यकृत आणि प्लीहावर सूज आणि ॲनिमिया हे ब्लॅक फिव्हरचे लक्षणं असतात. संक्रमित मादी वाळू-माशांच्या (फ्लेबोटामाईन) चाव्याव्दारे हा प्रसार होतो.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

शरीराच्या प्रभावावर आधारित लिशमॅनियासिसचे अनेक प्रकार आहेत. त्वचेचे आणि विषाणूचे (यकृत आणि प्लीहावर परिणाम करणारे) सर्वात सामान्य प्रकार आहेत. ब्लॅक फिव्हरच्या चिन्ह आणि लक्षणांमध्ये खालील बाबी समाविष्ट असतात:

• भूक न लागणे.
• चेहऱ्यावर म्लानपणा येणे आणि वजन खूप कमी होते.
• अशक्तपणा.
• ताप.
• त्वचा - कोरडी, पातळ आणि खवल्यांसारखी होते.
• ॲनिमिया.
• स्प्लेनोमेगाली - प्लीहा वाढणे, सहसा मऊ आणि परिपक्व.  .
• यकृत - वाढणे - मऊ, गुळगुळीत पृष्ठभाग, तीक्ष्ण धार.

याची मुख्य कारणं काय आहेत?

काळा आजार हा एक रोग आहे जो व्हेक्टर-संक्रमित वाळू माश्यां (मादी फ्लेबोटोमस अर्जेंटीप्स) द्वारे पसरतो. संक्रमित माश्या लिशमॅनिया नावाच्या परजीवीला रक्तप्रवाहात हस्तांतरित करतो ज्यामुळे लक्षणे दिसून येतात.

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

काळ्या आजाराच्या निदानसाठी 2 पद्धती आहेत

• रोगलक्षणानुसार: वर वर्णन केलेल्या लक्षणांचे बारकाईने निदान आणि परीक्षण केले जाते.
• प्रयोगशाळेत: बायोप्सी किंवा कल्चर मिडीयमद्वारे अस्थिमज्जा / प्लीहा / लिम्फ नोड टिश्यूचे नमुने एकत्रितपणे या परोपजीवी आणि परोपजीवी प्रदर्शनांविरोधात उत्पादित अँटिबॉडीज शोधण्यासाठी सीरोलॉजिकल चाचण्यांचा समावेश आहे. हे पुष्टीकरण निदान म्हणून मानले जाते.

रुग्णांच्या शरीरात परोपजीवी मारण्यास अँटीपरोपजीवी औषधं मदत करतात. ब्लॅक फिव्हरविरूद्ध पहिले तोंडी औषधे मिल्टेफोसिन आहे. 95% रुग्णांमध्ये हे प्रभावी आहे.ब्लॅक फिव्हरसाठी लस किंवा प्रतिबंधक औषधं उपलब्ध नाहीत म्हणून उप-सहार देश, आशिया, दक्षिणी युरोप आणि अमेरिका यासारख्या रोग प्रवण क्षेत्रांमध्ये सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.

या रोग प्रवण भागात प्रवास करताना स्वत:ची काळजी घ्यावी. पूर्ण बाह्यांचा शर्ट आणि पॅंट घातली पाहिजे. कीटक प्रतिरोधक स्प्रे वापरावा आणि संध्याकाळी आणि रात्री बाहेर पडणे टाळावे कारण याचवेळी वाळू माश्या सर्वाधिक सक्रिय असतात.

1. American International Medical University. Kala-azar/ Leishmaniasis : Symptoms, Causes, Diagnosis, Management& Prevention. Saint Lucia [Internet]
2. World Health Organization [Internet]. Geneva (SUI): World Health Organization; New therapy for "Black fever" is 95% effective.
3. World Health Organization [Internet]. Geneva (SUI): World Health Organization; Access to essential antileishmanial medicines and treatment.
4. MedlinePlus Medical Encyclopedia: US National Library of Medicine; Leishmaniasis
5. Center for Disease Control and Prevention [internet], Atlanta (GA): US Department of Health and Human Services; Parasites - Leishmaniasis