కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు - Rheumatic Heart Disease in Telugu

Dr. Nabi Darya Vali (AIIMS)MBBS

December 14, 2018

March 06, 2020

కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు
కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు

కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (రుమాటిక్ గుండె జబ్బు) అంటే ఏమిటి?

కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (రుమాటిక్ హార్ట్ డిసీజ్-RHD) అనేది గుండె యొక్క రుగ్మత. కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బులో తిరిగి పూరించలేని కవాట (వాల్వ్) నష్టం మరియు గుండె వైఫల్యం సంభవిస్తాయి. దీనితోబాటు, స్ట్రెప్టోకోకల్ గొంతు సంక్రమణ తరువాత అవయవాలకు నష్టం వాటిల్లడం జరుగుతుంది. తీవ్రమైన కీళ్ళవాతంతో కూడిన జ్వరం (ARF) కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బుకు  సూచన.

దీని ప్రధాన సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు ఏమిటి?

కొన్ని సందర్భాల్లో, కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (రుమాటిక్ హార్ట్ డిసీజ్-RHD) ఎలాంటి వ్యాధి లక్షణాలు లేకుండా సంభవించవచ్చు, ఒకవేళ వ్యాధి లక్షణాలు ఉంటే గనుక అవికిందివిధంగా ఉంటాయి:

  • దెబ్బతిన్న గుండె కవాటాలకు సంక్రమణ సోకినప్పుడు, జ్వరం ఓ అనుబంధ లక్షణం.
  • వాపు (oedema).
  • కింద పడుకున్నప్పుడు శ్వాస సమస్యలు (orthopnoea) మరియు / లేదా ఎంత ప్రయత్నించినా ఊపిరాడకపోవడం.
  • ఛాతీలో నొప్పి లేదా గుండె కొట్టుకోవడం
  • నిద్ర నుండి ఉద్రేకంతో కూర్చోవడం లేదా నిలబడటం (నిశ్శబ్ద రాత్రిపూట అనారోగ్య డైస్నోయియో) అవసరం.
  • స్పృహతప్పుట 
  • హృదయ గొణుగుడు.
  • స్ట్రోక్.

దీని ప్రధాన కారణాలు ఏమిటి?

కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (RHD) యొక్క ప్రధాన కారణం గ్రూపు-A స్ట్రెప్టోకోక్సి సంక్రమణం, ఇది జన్యుపరంగా అనుమానాస్పదంగా ఉన్న అతిథేయిలో (హోస్ట్లో) అసాధారణ స్వయం ప్రతిరక్షక ప్రతిస్పందనను కలిగిస్తుంది. ఈ అతిశయోక్తి స్పందన శరీరంలోని బహుళ కణజాలాలలో వాపుకు దారితీస్తుంది.

దీనిని ఎలా నిర్ధారణ చేస్తారు మరియు దీనికి చికిత్స ఏమిటి?

వైద్యుడు సంపూర్ణ శారీరక పరీక్షతో పాటు వైద్య చరిత్ర (గత ARF లేదా స్ట్రెప్టోకోకల్ సంక్రమణ యొక్క స్పష్ట సాక్ష్యం) వ్యాధి లక్షణాలు యొక్క వివరణాత్మక చరిత్రను తీసుకుంటాడు. కొన్నిసార్లు, ఈ పరీక్ష సమయంలో హృదయ స్పందన (గుండె గొణుగుడు-heart murmur) ఎదుర్కొంటుంది, ఇదే కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (రుమాటిక్ హార్ట్ డిసీజ్-RHD) ను సూచిస్తుంది. ఏమైనప్పటికీ, కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (RHD) తో ఉన్న కొందరు రోగులలో గుండె గొణుగుడు వినబడకపోవచ్చు. వైద్యుడు ఈ క్రింది పరీక్షలను కూడా సూచిస్తాడు:

  • ఛాతీ ఎక్స్- రే  గుండె వ్యాకోచాన్ని పరీక్షించేందుకు లేదా ఊపిరితిత్తులలో ద్రవం యొక్క ఉనికిని తనిఖీ చేయడానికి.
  • ఎలక్ట్రో కార్డియోగ్రామ్ (ECG) - హృదయ చాంబర్స్ విస్తరణ లేదా అసహజతను తనిఖీ చేయడానికి (అరిథ్మియా).
  • ఎఖోకార్డియోగ్రామ్ - హృదయ కవాటాలను తనిఖీ చేయడానికి (కవాటాల నష్టం, సంక్రమణ).

కీళ్ళవాతపు గుండె జబ్బు (RHD) యొక్క నిర్వహణ వ్యాధి తీవ్రతను బట్టి మారుతుంది మరియు కిందివాటిని కలిగి ఉంటుంది:

  • గుండె వైఫల్యం విషయాల్లో, ఆసుపత్రిలో చేరి చికిత్స చేయించుకోవడం అవసరం.
  • సాధారణంగా గుండె కవాటాలలో కనిపించే అంటువ్యాధులు యాంటీబయాటిక్స్ (ప్రధానంగా పెన్సిల్లిన్) కూడా సూచించబడతాయి.
  • స్ట్రోక్ నివారణకు లేదా కవాటాలను భర్తీ చేయడానికి రక్తాన్ని పీల్చడానికి అవసరమైనప్పుడు, రక్త-సన్నబడటానికి మందులు సూచించబడతాయి.
  • వక్రతలు తెరుచుకునేందుకు, బెలూన్ ఒక సిర ద్వారా చొప్పించబడి, బెలూన్ శస్త్రచికిత్స అవసరం.
  • దెబ్బతిన్న హృదయ కవాటాలను బాగుచేయటానికి లేదా దెబ్బతిన్నవాటిని భర్తీ చేయడానికి, గుండె కవాట శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు.



వనరులు

  1. Better health channel. Department of Health and Human Services [internet]. State government of Victoria; Rheumatic heart disease.
  2. Liu M et al. Rheumatic Heart Disease: Causes, Symptoms, and Treatments.. Cell Biochem Biophys. 2015 Jul;72(3):861-3. PMID: 25638346
  3. National Health Portal [Internet] India; Rheumatic fever and rheumatic heart disease.
  4. Sika-Paotonu D, Beaton A, Raghu A, et al. Acute Rheumatic Fever and Rheumatic Heart Disease. 2017 Mar 10 [Updated 2017 Apr 3]. In: Ferretti JJ, Stevens DL, Fischetti VA, editors. Streptococcus pyogenes : Basic Biology to Clinical Manifestations [Internet]. Oklahoma City (OK): University of Oklahom
  5. Harris C,Croce B,Cao C. Rheumatic heart disease. Ann Cardiothorac Surg. 2015 Sep;4(5):492. PMID: 26539360