వెల్లుల్లిని “తెల్లగడ్డ” “ఎల్లిగడ్డ” అని కూడా అంటారు. వెల్లుల్లికున్న పలు ఔషధ గుణాలు మరియు ఆరోగ్య ప్రయోజనాల కారణంగా దాన్ని “పాకహర్షం”గా వర్ణించవచ్చు. దీనికున్నఓ ప్రత్యేకమైన కారం, లేదా ఘాటైన రుచి, ఆహారాలకు ఓ ప్రత్యేకమైన రుచిని, ఇంపును సంతరింపజేస్తుంది. అందుకే ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉండే వంటనిపుణులు వెల్లుల్లిని చాలా ఇష్టపడతారు. వెల్లుల్లి మధ్య ఆసియాకు చెందినదే కానీ దీనికి వంటల వాడకంలోను మరియు ఔషధ వినియోగంలోను విస్తారమైన చరిత్ర ఉంది. అమెరికా వ్యవసాయశాఖ-USDA (యునైటెడ్ స్టేట్స్ డిపార్టుమెంటు అఫ్ అగ్రికల్చర్) ప్రకారం, వెల్లుల్లి సాగు చేస్తున్న పురాతనమైన పంటలలో ఒకటి.
వెల్లుల్లిని 2100 BC నాటికే సుమేరియన్లు ఖాద్యవస్తువుగా ఉపయోగించేవారు. వెల్లుల్లికున్న ఆకలి కల్గించే గుణం మరియు ఔషధ లక్షణాల కారణంగా దీన్ని పురాతన భారతీయులు కూడా ఉపయోగించారు. గ్రీస్ దేశం లోని కొన్ని దేవతలకు వెల్లుల్లిని నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారంటే మీకు ఆశ్చర్యం కల్గుతుంది కదూ! కొందరు చరిత్రకారుల అభిప్రాయం ప్రకారం, పురాతన గ్రీస్ దేశంలోని ఒలింపిక్ ఆటగాళ్ళు తమ పనితీరును మెరుగుపర్చుకునేందుకు వెల్లుల్లిని సేవిస్తారు.
ఇరాన్, టిబెట్, ఇజ్రాయెల్, పెర్షియన్లు, బాబిలోనియన్లుతో పాటు ప్రపంచంలోని అన్ని ప్రధాన నాగరికతలలోనూ వెల్లుల్లి వాడకం మరియు ఔషధ ప్రయోజనాల గురించిన చరిత్రలు కనిపిస్తాయి. నిజానికి, వెల్లుల్లికున్న వైద్యప్రయోజనాల దృష్ట్యా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఆరోగ్య నిపుణుల దీనిని పలు విధాలుగా వర్ణించారు. "సహజ యాంటీబయోటిక్," "ప్లాంట్ టాలిస్మాన్," మరియు "రష్యన్ పెన్సిలిన్" వంటి పేర్లతో ఆరోగ్య నిపుణులు వెల్లుల్లిని పొగిడారు. వెల్లుల్లికున్న ఆరోగ్యసంరక్షక ప్రయోజనాలకుగాను ఈజిప్ట్ దేశస్థులు వెల్లుల్లికి అత్యంత విలువైన స్థానాన్నిచ్చినారు. వాస్తవానికి, ప్రాచీన ఈజిప్టులోని పిరమిడ్లను నిర్మించిన బానిసలకు పోషకాహార పదార్ధం వలె వెల్లుల్లిని వడ్డించినట్లు శిలా శాసనాలపై పేర్కొనబడింది. ఈ విషయం కొన్ని ఈజిప్ట్ టాబులెట్ల (egyptian tablets) ద్వారా తెలియవచ్చింది. బానిసలందరికీ తగినంత ప్రమాణంలో వెల్లుల్లిని సేకరించేందుకు ఈజిప్షియన్లు పెద్ద మొత్తంలోనే సంపదను ఖర్చు చేశారు.
మీకు తెలుసా?
ఆయుర్వేదంలో పేర్కొన్న ఆరు రుచులలో (షడ్రుచులు) ఐదు రుచుల్ని వెల్లుల్లి తనలో నింపుకుంది. వెల్లుల్లి కల్గిన ఆ ఐదు రుచులేవంటే-ఒకలాంటి తీక్షణమైన కారం, లవణం అంటే ఉప్పదనం, తీపి, చేదు మరియు ఒగరు. ఆయుర్వేదం పేర్కొన్న షడ్రుచులలో ఒకటైన పుల్లని రుచి మాత్రం వెల్లుల్లిలో లేదు.
వెల్లుల్లి గురించిన కొన్ని ప్రాథమిక వాస్తవాలు
- ఓషధీశాస్త్రం (బొటానికల్) పేరు: అల్లియం సాటివమ్ (Allium sativum)
- కుటుంబం: అల్లైసియే / అమర్యాలిడేస్యే (లిలియాసియా)
- సాధారణ పేరు: వెల్లుల్లి, లెహ్సున్
- సంస్కృత నామం: లసున
- ఉపయోగించే భాగాలు: గడ్డలు, లేత రెమ్మలు (వంట కోసం)
- స్థానిక ప్రాంతం మరియు భౌగోళిక పంపిణీ: వెల్లుల్లి మొక్కకు ఆసియానే పుట్టినిల్లు/సొంత ఊరు. ఇది భారతదేశంలో, చైనాలో, ఈజిప్టులో, యూరోప్, ఇరాన్ మరియు మెక్సికో లలో గోచరిస్తుంది/లభిస్తుంది.
- శక్తిశాస్త్రం: ఉష్ణం కలుగజేస్తుంది